Blog

Histamina – pewnie gdy to czytacie, to części z Was od razu nasuwają się na myśl Wasze problemy z wysypką, puchnięciem, bólem głowy i tak dalej i tak dalej.

Problem z histamina istnieją od dawna, natomiast na początku nie było wiadomo, że to ta amina biogenna jest problemem. Bardzo ciekawa historia wiąże się z rokiem 1973,  gdy aż 232 osoby jednocześnie zatruły się rybami. Objawy pojawiły się u nich po około 45 minutach i trwało około 8 godzin. Dziś już wiemy, że nie było to stricte zatrucie, ale problem z histaminą.

Jak szkodzi histamina?

Dziś już wiemy również, że histamina jest w wielu produktach, że nie da się jej wymrozić, ugotować albo pozbyć się poprzez długie przechowywanie

Żeby było jeszcze gorzej, histamina kumuluje się, gdy dany produkt się starzeje, czyli po prostu jest dłużej przechowywany. Z tego względu sery pleśniowe czy fermentowane są bardzo bogate w histaminę, a szkoda, bo tak smaczne 🙂 

Skąd się bierze histamina?

Niestety histamina nie tylko pochodzi z zewnątrz, ale produkuje ją nasz własny organizm. Oraz nasze bakterie. A robią to wtedy, gdy jest ich na przykład nadmiar w jelicie cienkim (tam gdzie ich nie powinno być), i nie ma to znaczenia, że są to dobre bakterie z rodzaju Bifidobacterium czy Lactobacillus. Niestety również drożdżaki które rosną ponad miarę z powodu zaburzenia równowagi mikrobioty jelitowej produkują histaminę jako swój metabolit.

Sytuację mocno komplikuje fakt, że niektóre z bakterii jelitowych na co dzień pomagają nam rozłożyć histaminę, ale w przypadku zaburzeń mikrobioty jest ich niewystarczająca ilość. W związku z tym histamina nagromadzona w organizmie i dostarczana z zewnątrz, z jedzenia nie może być rozłożona. I stąd właśnie pojawiają się objawy.

Jakie są objawy nietolerancji histaminy (HIT)?

Objawy nietolerancji histaminy pojawiają się nawet i po kilku sekundach od posiłku, ale zwykle po kilku/kilkunastu minutach. Trwają przez kilka godzin, nawet do doby.

Najczęstszymi objawami nietolerancji histaminy są:

• zaczerwienienie skóry twarzy
• pokrzywka
• ból głowy
• biegunka
• ból brzucha
• nudności
• wymioty
• świąd skóry
• w przypadkach krańcowych wstrząs anafilaktyczny, zawał, arytmia

Czy dieta Fodmap pomaga w nietolerancji histaminy?

Jak widzicie na pierwszy rzut oka jest niemożliwe do odróżnienia, czy to co wam dokucza to SIBO, IBS, czy też nietolerancja histaminy. Sytuacji nie poprawia fakt, że najpopularniejsza dieta w zespole jelita drażliwego czyli dieta FODMAP nie uwzględnia w swoich założeniach problemów z nietolerancją histaminy. Czyli jedząc produkty o niskim FODMAPIE (Low Fodmap), jednocześnie możecie dostarczać sobie dużych porcji histaminy i stąd często Wasze wrażenie, że dieta Fodmap nie pomaga…

Co więc zrobić gdy podejrzewacie nietolerancję histaminy? 

Polecam najpierw zaobserwować obawy, zakładając dzienniczek żywieniowy i zapisując co jecie i jakie objawy wam dokuczają po spożyciu danego produktu. Tak, wiem, jest to czasochłonne i wymagające ale jest świetnym pierwszym krokiem w kierunku zdiagnozowania i wyleczenia tego co Wam dolega.

Jakie produkty nasilają objawy?

Należy szczególną uwagę zwrócić na produkty takie jak:

• kiszonki,
• jogurty,
• sery pleśniowe,
• długodojrzewające sery,
• salami, długodojrzewające szynki,
• alkohol wszelkiego rodzaju, w szczególności wino,
• owoce takie jak truskawki i banany,
• szpinak, awokado.
• Ale niestety również kakao i co za tym idzie czekolada – wiem, że to chyba najsmutniejsza wiadomość 😉
• I oczywiście ryby i owoce morza
• przyprawy takie jak cynamon czy ocet winny
•  

Jakie badania warto wykonać, gdy chce się stwierdzić nietolerancję histaminy?

Gdy jest stwierdzicie po samoobserwacji, że po tych produktach Wasze objawy przybierają na sile, że pogarsza się Wam samopoczucie, to warto wykonać badanie diaminoksydazy czyli DAO. To badanie da już wam pogląd na sytuację.

DAO to enzym, który rozkłada histaminę, a wytwarzany jest przez enterocyty, czyli kosmki jelitowe. Wszystkie czynniki uszkadzające kosmki (infekcje, leki, choroby, dysbioza, spożycie konserwantów, środków chemicznych, itp.) mogą powodować zaburzenia wytwarzania tego enzymu.

Jeśli do niskiego wyniku DAO (mniej niż 3 j/ml) dochodzą również problemy z jelitami, z którymi męczycie się czy to od kilku miesięcy czy od nawet kilkunastu lat, możecie bardzo mocno podejrzewa, że problem z histaminą jest u Was wywołany właśnie problemami z mikrobiotą jelitową, czyli nabyty.

Można jeszcze wykonać dodatkowo badanie poziomu histaminy i tryptazy. Warto jednak wiedzieć, że żeby te badania były miarodajne, należy je wykonać do godziny od wystąpienia objawów, więc szybko coś zjeść i od razu biec do laboratorium 😉

Oczywiście jeśli zmagać się z objawami nietolerancji histaminy (HIT) od dziecka, a nigdy jej u Was nie zdiagnozowano, to warto pokusić się też o wykonanie badania poziomu N- metylotransferazy HNMT (drugiego enzymu rozkładającego histaminę), bowiem problem HIT może być wrodzony.

Czy nietolerancja histaminy jest alergią?

Dodam jeszcze że HIT nie wyjdzie w testach alergicznych (IgE), ponieważ podwyższenie poziomu histaminy nie jest związane z udziałem układu odpornościowego (immunologicznego). Więc mimo pokrzywki i innych klasycznych objawów tak zwanej alergii, testy alergiczne będą ujemne. Możecie to zbadać wykonując badanie IGE całkowitego.      

Skąd się bierze HIT?

Natomiast osobiście uważam, że gdy cierpicie na zaburzenia mikrobioty jelitowej które objawiają się w formie SIBO, IBS, czy też przerostu Candida czyli SIFO, wykonywanie bardziej szczegółowych badań nie jest Wam potrzebne.

Brak odpowiedniego rozkładania histaminy przez enzym DAO może być również spowodowany przez stan zapalny błony śluzowej, i tutaj uwaga na choroby zapalne jelit. Niestety, i jest to też kolejna zła wiadomość, to że niedobór DAO, który da Wam objawy HIT, może pochodzić z czynników nazywanych środowiskowymi, czyli:

 nadużywanie alkoholu,

przyjmowane leki

oraz nieodpowiednia dieta, która nie zawiera wystarczających ilości witaminy B6, witaminy C, cynku i miedzi.

Jest również choroba zwana mastocytozą, ale to osobny temat.

Co jest Wam bardzo potrzebne, to kompleksowe zadbanie o jelita

Jak zatem zadbać o jelita przy HIT?

Po pierwsze, gdy już upewnicie się, że Waszym problemem jest HIT, warto stosować dzienniczek żywieniowy przez cały czas, ponieważ dieta niskohistaminowa może Wam pomóc trochę w łagodzenie objawów, ale Was nie wyleczy. Ponieważ histamina jest w wielu, wielu produktach, nie sposób jest uniknąć jedzenia wszystkich produktów z jej zawartością.

Każda osoba ma indywidualną tolerancję histaminy, dlatego dzienniczek bardzo się przydaje. Przez kilka tygodni warto stosować dietę z ograniczeniem produktów z dużą zawartością histaminy a potem powoli tą dietę rozszerzać, uważnie obserwując swój organizm.

Czego należy unikać w diecie?

Oprócz wyżej wymienionych produktów, zdecydowanie warto unikać produktów , które blokują wytwarzanie DAO. Do takich należy między innymi alkohol, napoje energetyczne czarna herbata. Warto też nie spożywać produktów wysokoprzetworzonych czy nawet o zawartości obniżonej zawartości tłuszczu czy light, ponieważ związki chemiczne również mogą mieć w swoim składzie duże ilości histaminy.

Najlepiej gotować codziennie, na świeżo, od razu spożywać posiłki a resztki mrozić. I starać się przez kilka tygodni (4-6) łączyć dietę Low Fodmap z dietą niskohistaminową, jeśli leczycie SIBO/IBS.

Jednocześnie koniecznie trzeba pozbyć się przyczyn HIT, czyli mówimy tutaj o SIBO, czy też przeroście Candidy czyli SIFO i dysbiozie.

Co suplementować przy HIT?

Warto również zadbać o to, by w Waszej diecie oraz suplementacji pojawiła się witamina B6, oraz cynk i miedź – są to kofaktory niezbędne do prawidłowej syntezy DAO w organizmie.

Pomocna również bywa suplementacja witaminą C oraz kwercetyną.

Jakie probiotyki stosować przy HIT?

Bardzo ciekawa jest sprawa probiotyków, ponieważ często stosujecie probiotykoterapię. Niestety szczepy, które pomogłyby w dysbiozie czy SIFO produkują histaminę jako metabolit, do takich szczepów należy między innymi Lactobacillus Casei czy Lactobacillus Bulgaricus.

Szczepy, które uważa się za bezpieczne to Lactobacillus Plantarum 299 v, Lactobacillus Rhamnosus GG, Bifidobacterium Infantis oraz Bifidobacterium Longum.

Również bardzo często przy nietolerancji histaminy pomocne są leki antyhistaminowe, stosowane zwykle w alergiach oraz suplementacja enzymem DAO, są to preparaty typu Histasolv czy Daosin.

Jednak najlepsze efekty uzyskacie, gdy wdrożycie krok po kroku, powoli, wszystkie te działania w życie. Zadbajcie o to by Wasza dieta była jak najbardziej urozmaicona, pozbądźcie się produktów przetworzonych, alkoholu i nadmiaru cukru,  a wprowadźcie świeże składniki i zbilansowaną, urozmaiconą dieta. Jednocześnie zadbajcie o to, by pozbyć się wszelkich nieproszonych gości z Waszych jelit, stosując dobre nawyki związane z dbaniem o swoją mikrobiotę jelitową. O dobrych nawykach dużo piszę na Brzuchomechanice, zachęcam do czytania 🙂